Geluk lijkt vaak iets dat je toevalt of overkomt. Als we Ap Dijksterhuis (hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit) mogen geloven is dit geenszins het geval. Geluk blijkt voor 40% bepaald door genen, slechts voor 10% door omstandigheden en voor 50% door gedrag. Hoewel geluk dus niet geheel maakbaar is, heb je meer invloed dan je denk. En wie wil dat nou niet?

In zijn nieuwe, uiterst leesbare boek ‘Op weg naar geluk’ beschrijft Dijksterhuis ongeveer alles rond het thema geluk. Opzienbarend vond ik de onderzoeksresultaten over het geluk van drie groepen mensen: winnaars van een aanzienlijke prijs in de loterij, mensen uit een controlegroep en mensen die te maken krijgen met een ernstig ongeluk waarbij zij verlamd raken.

Alle drie de groepen deden mee aan een onderzoek waarbij zij hun huidige geluk, hun verwachting van geluk over 6 maanden en hun feitelijke beleving na een jaar bijhielden. De gelukscores van de loterijwinnaars op het moment van de trekking en de gelukscore van de mensen net na hun ernstig ongeluk liepen natuurlijk zeer uiteen: van euforisch tot diep in de put.

Maar guess what: na circa 6 maanden scoorden de winnaars van de loterij en de verongelukten weer ongeveer even hoog op hun gelukscore en waren weer even (on)gelukkig als voorheen. De controlegroep scoorde niet veel anders na verloop van tijd. Ik moest dit zelf even nalezen. Dit geloof je toch niet. Hoe kan dat?

Alles went, is de conclusie. Waar de winnaars eerst genoten van de nieuw verworven luxe, zoals groter huis, verre reis of Maserati, bleek dit op de langere termijn geen of weinig effect meer te hebben op hun gevoel van geluk. Bij de verlamden bleek dat zij, na de eerste periode van schok en ongeloof, het voor elkaar kregen om weer vooruit te kijken, te praten met lotgenoten en te zien wat zij nog wel konden. Met zodanig effect dat hun geluk score dus weer gelijkwaardig werd aan die van de loterijwinnaars.

Dijksterhuis concludeert dat omstandigheden niet zo veel invloed hebben op geluk als we geneigd zijn om te denken dat voor zover omstandigheden wèl invloed hebben op geluk dit relatief kortdurend is.

Zo blijken de volgende zaken op lange termijn niet van grote invloed op geluk:

• Een substantiële salarisverhoging
• Naar een zonnig land verhuizen
• Een mooie nieuwe laptop voor jezelf kopen
• Naar een stad verhuizen met heel veel culturele voorzieningen
• Een paar kilo afvallen
• Een ongeluk krijgen waardoor u gedeeltelijk verlamd raakt.

Wat dan wel? In hoeverre is geluk maakbaar?

Op langere termijn blijkt geluk vooral beïnvloedbaar door zaken die gerelateerd zijn aan actief gedrag:

• Een studie beginnen
• Regelmatig gaan mediteren
• Regelmatig anderen een compliment geven
• Regelmatig opschrijven waarvoor je dankbaar bent
• Regelmatig een cadeautje kopen voor een ander
• Meer tijd gaan doorbrengen met vrienden
• Beginnen met een hobby.

Het blijkt geen kwestie van hogere wiskunde, maar dingen die direct toepasbaar en haalbaar zijn. Dat is toch ronduit bemoedigend.