Gelukkiger, wat er ook gebeurt’ met de ondertitel: ‘Hoe je juist in moeilijke tijden plezier en betekenis kunt vinden’ leek me precies wat ik nodig had. Ik kampte al ruim een jaar met de gevolgen van een heftige hersenschudding. Mijn werk- en privéleven lagen op hun gat en na tal van elkaar tegensprekende therapeuten was ik benieuwd wat deze wetenschapper mij kon bieden. 

Ik heb dit boek uiteindelijk in twee fasen gelezen en schreef deze recensie voor Managementboek.nl. Mijn eerste reactie was er één van irritatie: wat een dooddoeners en algemeenheden. In coachland wemelt het van de mooie slogans en daar ben ik behoorlijk wars van. Zeker omdat ik zelf óók coach ben, ofwel loopbaan- en executivecoach, ken ik ze allemaal. En, in het afgelopen jaar dat ik zelf in de kreukels lag en artsen niet wisten hoe mij beter te maken, heb ik nóg meer allergie ontwikkeld dan ik al had voor mooie slogans waar je niets aan hebt. En als je oppervlakkig dit boek doorneemt kom je er nogal wat tegen: veel bewegen, gezond eten, niet te veel schermen… jawel… En tenenkrommend: laat alle emoties toe, ook de negatieve. Anders zou je ze onderdrukken ze en kom je niet verder. Nou, ik denk dat dit lang niet in alle gevallen slim is om te doen. In mijn geval werkte afleiding uitstekend en werkte focus op emoties als navelstaarderij waar ik niet zo veel verder mee kwam. Sterker nog, het werkte contraproductief. Door de  hele tijd te ‘accepteren’ dat ik veel pijn had, niet kon werken enzo voelde ik me alleen maar ellendiger.

AANMATIGEND

Dan nog zijn visie op geld. Daar werd ik helemaal iebel van. Geld zou niet gelukkig maken: Je moet natuurlijk kunnen leven maar verder zou vooral vrijgevigheid gelukkiger maken. Ik vind dit een aanmatigende conclusie die lijkt te komen van iemand die geen geldgebrek heeft gekend. Bovendien heb je geld nodig om anderen concreet te kunnen ondersteunen. Als je je geen zorgen hoeft te maken om het betalen van de rekeningen vind ik dat iets om heel gelukkig mee te zijn. Natuurlijk is geld op zichzelf niet geluk makend, maar het is wel een essentieel middel om de dingen te doen die gelukkig maken.

MAAR REËEL

Mijn tweede reactie was milder. Want vind ik het dan echt een waardeloos boek? Nee. Want Ben-Shahar is namelijk ook reëel: problemen, tegenspoed en verdriet zijn niet te vermijden.

Hij geeft in zijn boek dan ook geen recept voor ‘gelukkig’ worden, maar voor ‘gelukkiger’. Je kunt, door je te bezinnen op zijn vijf pijlers, wel degelijk stappen ondernemen die bijdragen aan een prettig leven. Door kennis op te doen over wat we weten van geluk kun je bewuster investeren in waar voor jou nog kansen liggen, waar jij je misschien nog niet zo bewust van was. Hij vertaalt het in termen als anti-fragiel worden, weerbaarder en beter bestand om met tegenslagen om te gaan.

ONTWIKKELPROCES

‘Gelukswetenschap richt zich niet zozeer op het bereiken van de hoogste bereikbare toppen van geluk, maar op het ontwikkelingsproces, waarin je geleidelijk gelukkiger wordt. Ook bij intellectueel welzijn gaat het niet om de uiteindelijke antwoorden op je levensvragen. Het gaat eerder om de ontdekkingstocht en het leerproces. Een vraag is vaak het begin van een zoektocht’, schrijft hij.

In zijn boek citeert hij de dichter Rainer Maria Rilke: ‘Heb geduld met alles wat nog onopgelost is in je hart en probeer je vragen zelf lief te hebben. Het gaat erom alles te beleven. Als je de vragen beleeft, zul je je misschien geleidelijk en ongemerkt op zekere dag te midden van de antwoorden bevinden.’

En dat vind ik eigenlijk een heel mooi en ontroerend citaat. Want we zijn zo geneigd om vragen zo snel mogelijk op te willen lossen en dat gaat niet altijd. En het accepteren daarvan en het een tijdje ‘leven met een vraag’ is een veel vriendelijker manier. En ook productiever, omdat je hierdoor tot genuanceerdere inzichten en keuzes kunt komen.

GELUKSPARADOX

Een grappige conclusie die ik wel kende, maar nog niet tegenkwam in literatuur, is die van de geluksparadox. Hoe meer we geluk najagen, hoe meer het ons ontglipt. Rechtstreeks de jacht op geluk inzetten werkt in de praktijk averechts. Het maakt je ongelukkiger.

Andersom werkt het wel: gelukkige mensen blijken wél per definitie succesvoller. Mensen die gelukkig zijn blijken aantrekkelijk en boeken meer succes dan mensen die minder of niet gelukkig zijn.

Wil je dus toch in actie komen, lees dan zijn boek met alle tips op het gebied van:

– Spiritueel welzijn

– Fysiek welzijn

– Intellectueel welzijn

– Relationeel welzijn

– Emotioneel welzijn

Het beste is volgens Ben-Shahar om een beetje te gaan spelen met alle ideeën en tips en te kijken hoe ze voor jou werken. Alles bij elkaar is te veel en bij de één werkt het één beter dan bij de ander: ‘En doe dit dan met compassie voor jezelf. Heb geduld en weet dat jezelf wegcijferen niet werkt op de lange termijn. Wie niet goed voor zichzelf zorgt en te veel geeft, houdt uiteindelijk niets over om te geven, aan zichzelf of aan anderen.’

Over Ruerdje van Mierlo

Ruerdje van Mierlo is bestuurslid van Noloc, de beroepsvereniging van Loopbaanprofessionals en eigenaar van het Talenthuis. Vanuit het Talenthuis begeleidt zij veertigers, leidinggevenden en directeuren met loopbaan- en vitaliteitsvragen.